Wybory Prezydenta Uzbekistanu
Na zaproszenie Ambasady Uzbekistanu w Polsce i bezpośrednio Pana Ambasadora dr Bakhroma Babaeva miałem możliwość i przyjemność jako, dziennikarz - korespondent redakcji EUROGOSPODARKA, uczestniczyć w ostatnich wyborach prezydenckich w Uzbekistanie. Odwiedziłem kilka komisji wyborczych w Bucharze i w okolicznych miejscowościach. I w jednym zdaniu mogę spokojnie powiedzieć, że byłem zaskoczony profesjonalnym ich przygotowaniem w organizacji procesu głosowania. Podobnie jak u nas wszystko było zapięte na przysłowiowy ostatni guzik.
SHAWKAT MIRZIJOJEW - PONOWNA ELEKCJA
Z komunikatu Centralnej Komisji Wyborczej Uzbekistanu o wynikach wyborów Prezydenta tego kraju, wynika, że urzędujący dotychczas Prezydent Shawkat Mirzijojew zdobył w nich 80,1 procent głosów i uzyskał ponowną elekcję na to stanowisko, pokonując 4 innych kandydatów.
Komisje wyborcze pracowały od godziny 8.00 do 20.00. Wybory obserwowali przedstawiciele zarówno niezależni, jaki i z różnych organizacji międzynarodowych, w tym OBWE. W tej grupie byli też przedstawiciele polskiego Parlamentu. W liczącej 12 osób delegacji polskich Posłów znaleźli się przedstawiciele różnych opcji politycznych. Prawo i Sprawiedliwość m.in. reprezentowała Pani Poseł Jolanta Lichocka, a PO Dariusz Rosatti.
Także na wybory przybyła grupa niezależnych polskich polityków. Wśród nich były Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski. A także biznesmenów m.in. Janusz Piechociński prezes Izby Przemysłowo-Handlowej Polska-Azja, który połączył wizytę związaną z budowaniem relacji biznesowych polsko-uzbeckich z obserwacją wyborów.
- Uzbekistan, to bardzo interesujący dla nas partner biznesowy. Zarówno u nich jak i w Polsce jest wiele sfer do wspólnego działania jak i wzajemnej pomocy. Na przykład w tej chwili możemy wspólnie realizować różne inwestycje związane z logistyką i transportem. Tutaj już nie ma obaw, że coś może być nielegalne, czy obarczone np. problemami prawnymi.
By się przekonać jak w Uzbekistanie postępuje proces demokratyzacji kraju odwiedziłem 12 komisji wyborczych w różnych miejscach w Taszkiencie i Samarkandzie oraz w okolicznych wsiach. Wszędzie poziom europejski. Przeszklone urny, pełna troska o bezpieczeństwo pandemiczne, czyli sprawdzanie temperatury, dezynfekcja rąk, kabin, kto nie miał ze sobą maski mógł ją otrzymać na miejscu. Także fakt, iż było 5-ciu kandydatów, świadczy o możliwościach wyboru. A ich zdjęcia i opisy były tej samej wielkości i żaden się nie wyróżniał.
Podobnego rodzaju wrażenia odniosłem ja sam obserwując pracę komisji wyborczych w Bucharze. Wszystkie one były bardzo dobrze oznakowane, tak, że nikt nie miał problemu z ich odnalezieniem. Wstęp dopiero po sprawdzeniu temperatury i dezynfekcji rąk.
Podobnie jak u nas kilka stanowisk z alfabetycznym rozdziałem nazwisk. Kabiny ogólnodostępne z tym, że z powodu pandemii bez kotar, ale i tak zapewniające pełną możliwość niezakłóconego wyboru kandydata. Jedna z kabin przystosowana dla osób niepełnosprawnych. Urny przeszklone. Stanowiska dla obserwatorów reprezentujących pięciu kandydatów. I co bardzo ciekawe wszędzie istniała możliwość zagłosowania przez osoby chore, przebywające w domach. Przygotowano dla nich specjalne mobilne punkty wyborcze, które docierały do ich miejsc pobytu.
- Bardzo mi się to podoba – stwierdziła Carol Robertson Lopez, Konsul Honorowy Uzbekistanu w Nowym Meksyku w USA, którą spotkałem w Obwodowej Komisji Wyborczej nr 26 w Bucharze.- Każdy, kto chce, może zagłosować niezależnie czy jest zdrowy, czy obłożnie chory. To tak jak u nas w Santa Fe i w całym USA. Także cieszy mnie fakt, iż w Komisjach pracuje dużo kobiet, tutaj jest ich 12 a mężczyzn tylko pięciu. Dla mnie te wybory, to kolejny krok w kierunku demokratyzacji Uzbekistanu i jego dalszego rozwoju. A obserwuje ten proces od lat i mogę spokojnie stwierdzić, że ostatnich latach nabrał on szybkiego tempa.
To Kontynuacja
Wyniki wyborów chyba dla nikogo nie są zaskoczeniem. Praktycznie wszyscy Uzbecy, z którymi miałem możliwość rozmawiać, podczas swojego teraz pobytu w ich kraju, podkreślali rolę, jaką w rozwoju kraju w ostatnich latach odegrał Shawkat Mirzijojew. Czuć to tempo, czuć możliwości jakie się pojawiają. Nie jest tajemnicą, iż pewnym wzorcem dla Uzbekistanu jest Kazachstan, a raczej rozwój tego kraju. I teraz patrząc na swój potencjał oparty nie tylko o geologiczne bogactwa ziemi, położenie geograficzne, ale też o potencjał ludzki liczący ponad 3 tysiące lat historii, są przekonani, iż przy szybkim wprowadzaniu kolejnych reform gospodarczych już niedługo osiągną poziom i tempo rozwoju podobne, a może wyższe niż u sąsiadów.
- Swój głos oddałem na obecnego prezydenta – stwierdza głosujący w Komisji nr 26 w Bucharze Bakhodir, młody elektronik – Jego dotychczasowa praca przekonuje mnie do tego, że nasz kraj ma dużą szansę na szybki rozwój. Stworzył już ku temu podstawy, teraz czas na budowanie nowoczesnego kraju opartego na zasadach demokracji i wolnej gospodarki. Bo tego nam też jeszcze niedawno brakowało.
Tak, w oczekiwaniach Uzbeków, ma wyglądać druga kadencja, 64-letniego Shawkata Mirzijojewa polityka, który kieruje Uzbekistanem od 2016 roku. Wtedy w wyborach uzyskał niemal 89 proc. głosów przy frekwencji wynoszącej 87 proc. Odbyły się one z powodu śmierci Islama Karimowa, pierwszego Prezydenta wolnego Uzbekistanu, który krajem rządził przez 27 lat. Zdaniem wielu ekspertów były to zarówno rządy autorytarne, jak i skierowane na budowanie podstaw dla przyszłego rozwoju kraju.
Wtedy jednymi z pierwszych decyzji obecnego i przyszłego Prezydenta, były te, które miały wpłynąć na demokratyzację życia Uzbeków. Było to np. zniesienie pracy przymusowej na polach bawełny, otwarcie gospodarki na rynki zagraniczne i zwolnienie z więzień osób niezgadzających się z polityką Islama Karimowa, który wcześniej tłumił głosy krytyki zarówno politycznej jak i gospodarczej. Prezydent Shawkat Mirzijojew w ciągu swojej pięcioletniej, pierwszej, kadencji doprowadził do tego, że już przeprowadzono w Uzbekistanie pierwsze reformy. A kolejne są przygotowywane.
Została opracowana strategia budowania nowego Uzbekistanu, na najbliższe 10 lat, będąca realizacją osiągnięć dokonanych w ciągu ostatnich 5 lat. Są to przemiany demokratyczne, zapewnienie i ochrona praw, wolności i interesów człowieka. W kraju przeprowadzono reformy w celu zapewnienia wolności słowa, religii i przekonań, równości płci i porozumienia między narodami. Rezultatem uznania przez społeczność międzynarodową tej ważnej pracy był wybór Uzbekistanu na członka Rady Praw Człowieka ONZ.
Od pierwszych dni swojej prezydentury, Shawkat Mirzijojew postawił na wzrost poziomu dobrobytu ludności Uzbekistanu. Nie można tego dokonać bez zintegrowanego synchronicznego rozwoju społecznych, ekonomicznych i kulturowych obszarów ludzkiego życia. Procesy reform w kraju objęły dziś wszystkie te obszary. Rok 2021 w Uzbekistanie został ogłoszony “Rokiem wspierania młodzieży i promocji zdrowia ludności”. Rok 2021 był już okresem szeroko zakrojonych reform, których realizacja odbywa się pod hasłem “Nowy Uzbekistan zaczyna się od szkoły, od systemu edukacji i nauczania”.
Podobnie ważną rolę w rozwoju nowego Uzbekistanu ma sprawiać rozwój nowych technologii związanych z ochroną środowiska. Kraj ma duży potencjał dla rozwoju zarówno energetyki wiatrowej jak i słonecznej. Dotychczasowe, jak i zawarte w obecnym programie wyborczym, inicjatywy Prezydenta Shawkata Mirzijojewa na rzecz walki ze zmianami klimatu, ochrony środowiska i różnorodności biologicznej, w tym konkretne środki przejścia na odnawialne źródła energii, są bardzo terminowe i mają na celu połączenie wspólnych wysiłków, w celu stworzenia warunków przyciągania inwestycji zagranicznych ukierunkowanych w rozwój i wdrażanie przyjaznych dla środowiska technologii; kompleksowe wdrożenie zasad “zielonej” gospodarki, przyjaznych dla środowiska technologii oszczędzania energii i wody; zapobieganie dalszemu pustynnieniu i migracji ekologicznej, w tym rozwój ekoturystyki i wdrażanie innych temu służących środków.
Tekst i zdjęcia Andrzej Kazimierski
Moja legitymacja prasowa
Ja z Carol Robertson Lopez, Konsulem Honorowym Uzbekistanu w USA
Lokal wyborczy nr 26 w Bucharze
Kontrola temperatury i dezynfekcja rąk przed wejściem do lokalu wyborczego
Piękne i pełne historii miasto Buchara